بررسی اثررشد اقتصادی بر کیفیت محیط زیست
در کشورهای در حال توسعه (روش GMM )
دکتر علی محمدی‌پور
مقاله حاضر طی سالهای 1402 و 1403 تهیه گردیده و برای داوری به فصلنامه علمی‌پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی (با ضریب تاثیر 1/586 و درجه Q1 ) ارسال گردیده که بعد از اعمال اصلاحات داوران محترم، در مورخه 1404/02/07 مورد پذیرش نهایی قرار گرفت و از آن تاریخ به صورت الکترونیکی در سایت رسمی‌فصلنامه، منتشر شده و بعد از صفحه آرایی نیز در شماره 58، سال پانزدهم، بهار 1404 در همین فصلنامه به چاپ رسید. ( لطفا برای مشاهده محتوای منتشر شده، روی لینک حاضر کلیک فرمائید.)
چکیده :
در دهه‌های اخیر کشورهای در حال توسعه، بنا به عقب افتادگی شدید و شتاب‌زدگی جهت دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی بالاتر، با بحران‌ها و معضلات زیست‌محیطی گسترده‌تر و خطرناک‌تری مواجه می‌باشند. در این مطالعه اثر رشد اقتصادی برکیفیت محیط زیست در کشورهای در حال توسعه منتخب با استفاده از روش GMM طی بازه زمانی 2010 الی 2024، مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج نشان داد که رشد اقتصادی اثر مثبت روی باز بودن تجاری دارد و انتشار دی اکسید کربن بر تجارت خارجی اثر منفی می‌گذارد. از سویی متغیرهای رشد اقتصادی و باز بودن تجاری اثر مثبت و معناداری روی انتشار دی اکسید کربن دارند. لذا سیاست‌های مناسب برای حفظ محیط زیست در کنار سیاست‌های رشد اقتصادی و بسط تجارت می‌تواند علاوه بر رشد اقتصادی منجر به بهبود کیفیت محیط زیست گردد. با توجه به تأیید فرضیه پناهگاه آلودگی ( PHH ) در مطالعه حاضر، نقش کلیدی نظارتی و سیاست‌گذاری دولت‌های کشورهای در حال توسعه جهت حفظ سلامت عمومی‌آحاد جامعه و نیل به اهداف توسعه پایدار جهانی، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. همچنین با عنایت به شرایط وخیم اقتصادی در ایران، متاسفانه به نظر می‌رسد سیاست‌گذاران اقتصادی در این کشور، نه تنها کسب رشد اقتصادی بالاتر را بر مدیریت آلاینده‌های زیست‌محیطی و حفاظت از منابع طبیعی کاملاً ترجیه می‌دهند؛ بلکه وضع مقررات تکمیلی (تشویقی، مالیات بر کربن و ...) بر ورود سرمایه‌های خارجی و حتی کارکرد نظارتی و سیاست گذاری دولت در پیاده سازی اقتصاد سبز را به کل به فراموشی سپرده‌اند.
کلیدواژه‌ها: رشد اقتصادی، انتشار دی‌اکسید کربن، پانل پویا، روش گشتاورهای تعمیم یافته ( GMM )، فرضیه پناهگاه آلودگی ( PHH ).
طبقه‌بندی JEL : O44 ، F18 ، Q56 .